Boyler Ve Akümülasyon Tankı Karşılaştırması

Boyler Ve Akümülasyon Tanklı Sıcak Su Üretim Sistemlerinin Karşılaştırması
Son yıllarda enerji verimliği yasasını takiben zorunlu hale gelen merkezi ısıtma sistemleri ve buna bağlı olarak artan merkezi sıcak su üretimi uygulamaları, sıklıkla bu iki sistemin karşılaştırılması ve birinin seçilmesi zorunluluğunu da doğurmuştur. Tercih yapılırken, primer akışkanın özellikleri, mevcut sıcak su talebi ve konfor gereksinimleri, mimari ve yapısal unsurlar, yatırım maliyeti, işletme maliyeti ve sistem ömrü gibi unsurlar etkin olmaktadır.

	Boyler	Eşanjör + Akümülasyon Tankı
Yer Gereksinimi	Tek başına kullanıldığı için daha az yer gerektirir.	Küçük kapasitelerde eşanjör ve pompa da küçük olduğu için tankın üzerinde ayrıca bir yer gereksinimi olmadan monte edilebilirler. Büyük kapasitelerde ise pompa ve eşanjör kurulumları için de yer düşünülmelidir.
Yatırım Maliyeti	1000 litreye kadar daha uygun bir yatırım maliyeti söz konusudur.	1000 litreden başlayarak artan hacimler için büyüyen serpantinin üretimi ve boyler içine yerleştirilmesi zorluğu, hacme göre emaye veya galvaniz kaplama artan maliyetleri dolayısıyla 5000 litre depolama hacmi ihtiyacına gelindiğinde daha uygun bir yatırım halini alır.
Esnek Kapasite	Boylerin hacmi ve dolayısıyla içine yerleştirilen serpantinin yüzey alanı sabittir. Ancak mevcut yapı üzerinde, akışkan sıcaklıkları değiştirilerek kapasite değiştirilebilir. Örneğin, artan primer akışkan sıcaklığı ile üretilen kullanım sıcak suyu artabilir ya da istenilen kullanım suyu sıcaklığı azaltılarak debisi de artırılabilir.	Sıcak su üretim gücü eşanjöre, depolama kapasitesi ise tanka bağlıdır. Birbirinden farklı olarak değiştirilebilirler. Bu nedenle daha terzi işi bir çözüm elde edilebilir. Öte yandan, sistem ilk kurulumundan sonra değişen kapasite gerekliliklere eşanjöre plaka ekleme yöntemi ile mümkündür.
Montaj	Tek bir cihaz olduğundan montajı daha kolaydır.	Bir sistem kurulumu gerektirdiğinden montajı daha zordur. Ancak, son dönemde Tank+Eşanjör+Pompa+Otomasyon (gerekli ise) birleştirilmiş tek bir cihaz olarak sunan firmalar ile de bir çözüm aranabilir.
Elektrik İhtiyacı	Otomasyon yok ise yoktur.	Otomasyon olmasa da pompa dolayısıyla elektrik ihtiyacı doğurur.
Rejim Süresi	Düşük serpantin verimi dolayısı ile depolanan hacimdeki suyun istenilen kulanım sıcaklığına gelmesi zaman alır. Dolayısıyla kullanım olduğunda kendini toplaması da uzun sürer.	Eşanjörün yüksek ısıtma kapasitesi sayesinde daha hızlı bir rejim süresi söz konusudur. Eğer şebeke suyu direkt eşanjöre bağlı ise kullanım olduğunda su ısınarak tankın içine aktarıldığından tank içindeki suyun sıcaklığı düşmez.
Alternatif Çözüm	Sıcak su rezerv ihtiyacı ve anlık sıcak su üretim debisi boylerin hacmi artırılarak sağlanabileceği gibi birden çok boyler kullanımı da bir çözümdür.	Sıcak su rezerv ihtiyacı sadece tank hacmini artırmak veya birden çok tank kullanmak ile mümkündür. Ancak kullanım sıcak suyunun debisi eşanjöre bağlıdır ve ek yer ihtiyacı önemsiz düzeydedir. Öte yandan tek eşanjör çift tank gibi çözümler mümkündür.
Basınç Kaybı	Artan boyler hacmi ile sabit olarak artar ve istenilen kullanım sıcak suyu debisi için basınç kaybı değiştirilemez.	Eşanjörler için “yüksek basınç kaybı yaratır” fikri hâkimse de, terzi işi çözüm sunduğundan istenilen basınç kaybına göre seçim yapılabilir.
Tamirat	Yaygın boyler tipleri sabit serpantinli olduğundan, en sık zarar göre serpantin arızası durumunda cihaz kullanılamaz hale gelir.	Eşanjörün tüm parçaları değiştirilebilir olduğundan olası arıza halinde yedek parça değişimi yapılıp tekrar kullanıma sunulur.
Kireçlenme	Olası kireç oluşumu, tankın iç çeperlerini ve serpantin yüzeylerini kaplar. Bu durumda zaten çok verimli olmayan serpantinler daha da verimsiz bir hal alır ve sıcak üretim kapasitesi düşer. Öte yandan, kapasite düşse de sistem bir şekilde çalışmaya devam edebilir. Temizliği mümkün değildir. CaCO3 giderilmesi için gerekli önlemlerin alınması tavsiye edilir.	Eşanjörler, kanal aralıkları düşük olduğundan sert bir su kullanımı ile kısa sürede tıkanabilirler. Ancak, temizliği mümkündür. Yine de sık servis ihtiyacı doğuruyorsa servis ve yedek parça maliyeti doğurabilir. CaCO3 giderilmesi için gerekli önlemlerin alınması tavsiye edilir.
Bakteri Oluşumu	Uzun süre kullanım olmadığında durgun kalan su bakteri oluşumuna izin verir.	Uzun süre kullanım olmasa bile tank ve eşanjör arasındaki sürekli sirkülasyon dolayısıyla bakteri oluşumu daha uzun zaman gerektirir.
Servis	Termometre, magnezyum anot gibi basit bileşenlerin değişimi dışında servis ihtiyacı doğurmaz. Boyler ana gövdesinden meydana gelen gövde veya serpantin delinmesi gibi durumlarda bakımı zaten iç kaplamaya zarar vereceğinden mümkün değildir. Ancak sökülebilir serpantinli bir boyler ile serpantin değişimi ya da tamiratı yapılabilir. Öte yandan komple paslanmaz malzemeden üretilen bir boyler gövdesine yama gibi tamiratlar yapılabilir.	En çok tıkanma durumda servis ihtiyacı doğurur. Bunun dışında en çabuk eskiyen parça olan contalarının değiştirilmesi gerekir. Her ne kadar serpantini olmadığı için arıza yapma ihtimali düşük olsa da gövde problemlerinde tanklar da, boylerler gibi durumlar ile karşı karşıya kalırlar.
Malzeme	Genel olarak gövde ve serpantin malzemesi olarak karbon çelik türevleri kullanılır.	Tanklarda malzeme boylerler ile aynıdır. Eşanjörlerde paslanmaz çelik plakalar, plakalar arasında elastomer contalar ve en dışta bu plaka paketini sıkıştıran ve akışkan ile hiç temas etmeyen karbon çelik gövde kullanılır.

Kaynaklar:
- T.M.M.O.B. Makine Mühendisleri Odası, Sıhhi Tesisat Proje Hazırlama Teknik Esasları, Yayın No:122, 1987
- Makine Yük. Müh. Rüknettin KÜÇÜKÇALI, Mimarın Tesisat El Kitabı, Isısan Çalışmaları, No:238, İstanbul, 1999
- Makine Yük. Müh. Rüknettin KÜÇÜKÇALI, Sıhhi Tesisat, Isısan Çalışmaları, No:147, İstanbul, 1997
- Amerikan Sıhhi Tesisat Mühendisleri Derneği (American Society of Plumbing Engineers) Kullanma sıcak suyu sistemleri. ASPE Veri Kitabı Bölüm 4, 1989
- Amerikan Isıtma, Soğutma ve Havalandırma Mühendisleri Derneği (ASHRAE) Kullanma sıcak suyu ısıtılması, Uygulama El kitabı Bölüm 45, 1995
- Amerikan Isıtma, Soğutma ve Havalandırma Mühendisleri Derneği (ASHRAE). Kullanma sıcak suyu ısıtılmasında yeni bilgiler, Teknik Veri Bildirisi. Cilt. 10, No. 2.